Heel vaak word precies deze specificatie-vermelding over het hoofd gezien, waardoor soms een hoop irritatie tegen je computer voorkomen kan worden. Waarom willen werkgeheugen modules niet op 3600MT/s klokken, en/of waarom wilt je systeem niet direct soepel opstarten als je werkgeheugen op een hogere frequentie staat?
Deze klachten komen vaak voor terwijl het antwoord over maximaal ondersteunde frequenties altijd op de productpagina van de fabrikant van de processor te vinden is en deze klachten ook meteen kan verklaren. MT/s oftewel MegaTransfers per Second zijn ook heel regelmatig vermeldt als Mhz (Megahertz), wij gebruiken de juiste vermelding.
Laat mij het je uitleggen.
De fabrikant AMD of Intel ondersteund altijd tot een bepaald frequentie van je werkgeheugen, dat kan 2666MT/s zijn of tegenwoordig bij moderne processoren ook 3200MT/s. Punt dat gemaakt dient te worden is dat boven deze ondersteunde snelheden het ALTIJD sillicon lottery is of je hoger dan de ondersteunde snelheid gaat halen ‘bijvoorbeeld 3200 MT/s op een maximaal ondersteunde snelheid vanuit de fabrikant van 2666 MT/s’.
Ja je leest het goed, een loterij. Je neemt een gok op de hogere frequenties dus een kwestie van geluk, in dit geval met de Memory controller van je processor. Heb je een Intel CPU? Dan ben je mogelijk je garantie kwijt als je hoger gaat klokken dan de ondersteunde snelheid. Bij AMD is hier geen sprake van.
Maar 3200 MT/s modules zijn tegenwoordig een betere deal? Word regelmatig gezegd, en dat is ook zo. 3200MT/s is steeds meer gewild en hierdoor kan de prijs inderdaad lager zakken dan 2666 MT/s modules. Het is geen enkel probleem om deze alsnog op een lagere frequentie te draaien zoals 2666 MT/s. Dit kan je handmatig instellen in je UEFI, XMP klokt automatisch naar de hoogste snelheid en kan dus tot instabiliteit leiden als je processor deze snelheden vanuit zichzelf niet ondersteund.
Intel klinkt zeer overtuigd over zijn Alder Lake en Sapphire Rapid CPU’s, en dit is te lezen vanuit de uitspraken gedaan door de Intel CEO in een exclusief interview met CRN. De CEO van Intel; Pat Gelsinger heeft gezegd dat het vuur weer aan de schoenen van AMD komen te staan met Intel Alder Lake & Sapphire Rapids CPU’s.
Een citaat van hem: ‘AMD heeft de afgelopen jaren goed werk geleverd, we zullen ze niet ontslaan van het goede werk dat ze hebben gedaan maar dat is voorbij met Alder Lake en Sapphire Rapids’.Toen ik de eerste keer hoorde over de prestatie en efficiëntie kernen dat Intel gaat introduceren, kreeg ik meteen het gevoel… Intel probeert af te leiden van echte rauwe performance weer, zoekt weer baat op andere punten. Ze zullen weer heel veel marketing praat nodig hebben om hun producten te motiveren in vergelijking met de enorme multi threaded prestaties en verbeteringen vanuit het andere kamp AMD. De dubbele specificatie met prestatie en efficientie kernen doen Alder Lake daar tegen dus geen volledig recht, het is eerlijk dat Intel dit meteen ook zelf zegt.
Echter Raja Koduri, senior vice-president van Intel beschreef het wel als de grootste verandering in de x86-architectuur in meer dan tien jaar. Het bedrijf reageert met het platform op zowel AMD- als Arm-gebaseerde chips zoals de M1 van Apple. In de media is de laatste tijd vaker langs gekomen dat x86 architectuur op z’n retour is, zeker na de hype van bijvoorbeeld de M1. Zal Intel ons alsnog anders gaan bewijzen in de toekomst met z’n nieuwe architectuur? Daar ben ik in ieder geval heel erg benieuwd naar.
Aangezien ik het ziet gebeuren dat we aankomende dagen vele malen de vraag krijgen hoe je Windows 11 moet installeren, zal ik de meest gestelde vragen alvast eventjes beantwoorden. Heb je nog overige vragen of onduidelijkheden met betrekking tot de installatie. Vraag het in 1 van onze Facebook groepen of de Discord server.
Wanneer je geen schone installatie wilt toepassen word Windows 11 gefaseerd uitgerold, het kan zo zijn dat de update nog niet direct beschikbaar is. Microsoft adviseert echter wel om te wachten met upgraden.
Laten we beginnen met de BIOS/UEFI SETTINGS die mogelijk gewijzigd dienen te worden.
1. De meeste fabrikanten hebben voor compatible moederborden inmiddels een uefi update gelanceerd, hiermee worden de standaardwaarden van je UEFI gezet naar de juiste waardes om Windows 11 te installeren. Controleer de productpagina van je moederbord voor de bios update.
2. Heeft je fabrikant geen bios update uitgebracht, dan moet je ten eerste je TPM module enablen. Zoek naar een instelling dat: TPM, Intel Platform Trust Technology (IPTT), or AMD CPU fTPM heet. Enable je TPM module of Firmware TPM module.
3. Disable de Compatibility Support Module (CSM) LET OP: Als deze setting is ingeschakeld en je schakelt deze uit kan het gebeuren dat je huidige Windows niet meer start. Tevens als je oudere hardware hebt; zou het kunnen gebeuren dat deze niet meer naar juiste behoren werkt. De Compatibility Support Module (CSM) is een onderdeel van de UEFI-firmware die legacy BIOS-compatibiliteit biedt door een BIOS-omgeving te emuleren, waardoor legacy-besturingssystemen en sommige ROM’s die UEFI niet ondersteunen, nog steeds kunnen worden gebruikt.
4. Schakel Secure Boot in. De functie definieert een geheel nieuwe interface tussen besturingssysteem en firmware/BIOS. Indien ingeschakeld en volledig geconfigureerd, helpt Secure Boot een computer om aanvallen en infecties door malware te weerstaan.
SYSTEEMEISEN:
De primaire systeemeisen zijn verhoogd ten opzichte van Windows 10, laten we beginnen bij de processor, minimaal een AMD-processors met Zen+ of nieuwer (Ryzen 2000 en hoger) of Intel-processor met Coffee Lake of nieuwer (Core 8000 en hoger), er zijn nog enkele uitzonderingen in de 7e generatie van Intel. Zonder 1 van deze processoren is je systeem niet volledig compatible met Windows 11, je moet mogelijk een verklaring aanvinken waarbij je afstand doet van eventuele schades, incompaliteitsproblemen etcetera.
Voor de rest klinkt het voor 2021-begrippen heel redelijk: een dualcore-cpu, 4GB werkgeheugen en een Solid State Drive van minstens 64GB. Voor de videokaart moet minstens een WDDM 2.0-driver met DirectX 12-ondersteuning beschikbaar zijn. In theorie zit je met een Nvidia GeForce videokaart vanaf GTX 400 of een AMD Radeon vanaf de HD 7000-serie goed, maar in de nieuwste drivers worden alleen Kepler GTX 600 en de RX 400-serie en nieuwer ondersteund. De beperking is hier dus de driverondersteuning van fabrikanten. Tevens is ondersteuning van TPM 2.0 noodzakelijk, Je harde schijf moet op een GPT bestandssysteem staan en je systeem moet de UEFI bootmethode ondersteunen.
De ASUS x Noctua – Premium Cooling Components grafische kaart is nu eindelijk echt verschenen op een product-pagina van ASUS, ASUS probeert volgens mij weer de originele Noctua kleuren populair te maken, misschien gaat het ze nog lukken ook. Wat opvallend is dat de ROG STRIX variant van de RTX 3070 word geleverd met een standaard kloksnelheid in OC Mode op 1755 MHz & gaming mode een kloksnelheid van 1725 MHz, terwijl de Noctua kaart op het specificatielijstje een OC mode: 1845 MHz & Gaming mode & 1815 MHz OC Mode meekrijgt. Dat is toch wel een stukje meer, interessant!
De technici van Noctua en ASUS hebben samen gewerkt om de vindichtheid en de heatpipe-opstelling van de heatsink af te stemmen en deze te optimaliseren voor de luchtstroomkarakteristieken van de NF-A12x25. Om prioriteit te geven aan lage geluidsniveaus, hoge koelprestaties en tegelijkertijd ruimte te maken voor twee maal de 120 mm ventilatoren, Het volume van de kaart is in totaal 4,3 slots!
ASUS GeForce RTX 3070 Noctua OC Edition 8GB GDDR6 biedt een flinke vermindering van het geluidsniveau van rond en nabij 15dB(A) bij gemiddelde ventilatorsnelheden en 9dB(A) bij maximale ventilatorsnelheden. Bij gemiddelde ventilatorsnelheden zal de kaart ongeveer 12,6dB(a) produceren, zo goed als stil dus. Bij gebruik in kasten met goede ventilatie en bij gematigde omgevingstemperaturen van 24°C of lager zal de kaart z’n fans nog steeds zeer laag draaien, zelfs bij een volledig gebruik van de grafische kaart.
De productpagina kan je direct bezoeken doormiddel van deze link:
Dit keer wil ik het eens hebben over tips die heel vaak langs komen om je computer te onderhouden & te updaten maar helemaal geen, nauwlijks of zelfs negatief effect heeft.
1. Het is gebruikelijk om online advertenties voor (register)opschoonprogramma’s te zien. Ze beweren dat ze duizenden “problemen” in het register zullen oplossen en je computer sneller zullen laten werken. Een hele bekende hiervan is bijvoorbeeld Ccleaner of het voormalig tune-up utilities dat tegenwoordig in AVG software te vinden is.
In bijna alle gevallen brengt het opschonen van het register echter geen merkbare verbeteringen met zich mee. Zelfs het oplossen van duizenden “fouten” zou slechts een paar kilobytes op je systeem opschonen
Tevens heeft Windows tegenwoordig zelf applicaties ingebouwd dat om de zoveel tijd je systeem schoon kan houden van onnodige bestanden, kijk eens naar de slim opslaan functies te vinden via de zoekbalk.
Het register is een ingewikkelde plaats in je computer, dus zelfs “goede” software zoals eerder genoemd voor het opschonen van het register kan per ongeluk een belangrijk register item verwijderen en je computer in kleine of grote problemen brengen.
2. Het opschonen van bijvoorbeeld caches en ongebruikte bestanden moet je niet te vaak doen, ook niet doormiddel van slim opslaan. Dit kan als negatief resultaat hebben dat jou computer continue meer gegevens moet inladen bij het opvragen van gegevens. Door gegevens van bijvoorbeeld een website tijdelijk op te slaan, verschijnt een internetpagina sneller. De gegevens hoeven namelijk niet elke keer dat u de pagina opent, weer van het internet te komen. Mijn advies is altijd om Slim Opslaan iedere maand eenmalig de maand te draaien op je systeem!
3. Driver updaters & cleaners ( Met uitzondering van software van je eigen fabrikant ).
Apparaatstuurprogramma’s zijn belangrijk, omdat ze ervoor zorgen dat alle hardware die u op uw computer aansluit, correct werkt. Hoewel het belangrijk is om altijd de laatste versie te installeren is het ook slim de regel ‘It aint broke, don’t fix it’ te volgen.
Apparaatstuurprogramma’s dienen altijd aangeleverd te worden door je fabrikant, ( Niet altijd het geval bij pre-built systemen zie 4. ) soms leveren ze hier ook zelf applicaties voor en deze zijn wel handig te installeren.
Echter applicaties van derden brengen opnieuw meestal meer kwaad dan goed, ze staan erom bekend verkeerde apparaatstuurprogramma’s te installeren, van vreemde plekken weg te halen of zelfs adware te installeren. Uiteindelijk stopt het updaten van drivers door je fabrikant, soms word de generieke varianten nog overgenomen door de chip fabrikant bijvoorbeeld NVIDIA of INTEL. Meestal zijn deze laatst beschikbare apparaatstuurprogramma’s mtot dusdanig stabiel dat ze nog heel lang mee kunnen. Windows 10 kan bijvoorbeeld nog steeds Windows 7 & 8 apparaatstuurprogramma’s gebruiken als er geen specifieke Windows 10 driver beschikbaar is.
4. Wanneer je Windows 10 op een schijf installeert, wordt er een herstelpartitie gemaakt. Hierdoor kan je eenvoudig Windows op je computer resetten of vernieuwen zonder dat je een aparte installatieschijf of herstel-USB-drive hoeft te gebruiken. Wanneer je Windows zelf installeert is deze recovery partitie meestal verwaarloosbaar want je hebt waarschijnlijk een USB stick met Windows beschikbaar.
Echter bij OEM/Pre-built systemen ligt dit toch een stukje anders:
Als je daar de recovery partitie verwijderd kan je windows niet meer gemakkelijk herstellen met de ingebouwde hulpprogramma’s van je fabrikant erbij. Het beste is deze partitie te laten staan; het is een redder in nood wanneer je het nodig hebt.
Less is more, sinds kort biedt AMD de keuze voor een installatievorm. Heb je enkele softwarematige functies niet nodig? Herinstalleer je AMD drivers en maak een andere keuze. https://www.amd.com/en/support
Voor meer informatie over apparaatstuurprogramma’s en de toepassing hiervan op jou computer, verwijzen wij je door naar een ander artikel:
De ontwikkelaar Menke achter onze grafische kaarten stock alert heeft ook een COVID-19 discord bot geschreven. Geweldig! Word ook lid van onze Discord Server: https://discord.gg/wQApUZQfUb
Deze bot gebruikt informatie van het RIVM om z’n informatie te weergeven, deze bot is aan de hand van suggesties & feedback van de community verbeterd.
Oude machines verdienen ook liefde, de Intel standaard koeler van deze build met een oudere Intel Core i5 6400 vervangen door de Cooler Master Hyper H412R. Een kleine CPU-koeler met een 92 millimeter ventilator erop. Het montage systeem is hetzelfde systeem als de higher-end koelers van CoolerMaster, gelukkig geen rare klik systeempjes meer zoals de Intel standaard CPU-koeler.. Nu een montageplaat waar weinig tot niets mis mee is, alleen eventjes wennen de eerste keer. Het doet z’n werk uiteindelijk, daar gaat het om. Ik heb al vaker met dit systeem gewerkt, het is heel erg simpel.
In vergelijking tot de Noctua – Premium Cooling Components NH-U9S die ook nog eens het dubbele kost heeft deze koeler wel een wat kleinere heatsink, een enorm verschil is het ook niet. Tevens heeft de CoolerMaster Hyper geen ondersteuning om een tweede ventilator op het blok te plaatsen; dit is waar Cooler Master nog wel stappen vooruit kan zetten met deze koeler. Waarom is dit incompatible gemaakt? In vergelijking met CPU-koelers in hetzelfde prijs segment is het een pluspunt dat deze 4 heatpipes heeft, vele koelers met een 80millimeter of 92millimeter ventilator hebben er maar 3. Het mounting systeem is natuurlijk ook iets minder luxe, maar ben je de luxe dat Noctua biedt echt nodig op dit niveau? Ik betwijfel dat ten zeerste
Uiteindelijk gezien denk ik dat CoolerMaster een zeer goed alternatief neerzet in vergelijking tot de eerder genoemde Noctua, ik denk dat de Noctua bij krachtigere CPU’s nog wel wat beter zal presteren(eventueel met extra fan erbij). Bij deze i5 6400 had ik echter geen betere koeler voor het geld kunnen wensen. Hieronder de resultaten van het wisselen van een oude stock koeler naar de CoolerMaster Hyper H412R.
Sommigen van jullie hebben deze build gisteren al gezien via mijn persoonlijke profiel, maar de beste foto’s zijn nu echt aan de beurt! Gisteren voor een lid van onze community deze computer voor hem gebouwd, het is een combinatie geworden van CoolerMaster en Gigabyte Vision onderdelen. Het moederbord is wel een Aero G X570S, maar deze hoort volgens mij ook gewoon bij de Vision line-up van Gigabyte.. Ik zou niet weten waarom niet in ieder geval.
In eerste instantie wouden wij voor witte ASUS Republic of Gamers onderdelen kiezen, maar deze kaarten zijn verschrikkelijk populair, hebben een nog hogere price-premium, en de beschikbaarheid is nog veel moeilijker. Daarom hebben we de beslissing genomen om voor Gigbabyte te kiezen dat meer dan een prima aanbod doet om een geweldige witte computer neer te zetten.
Laten we beginnen met de behuizing: een CoolerMaster Masterbox TD500 behuizing met drie maal een CoolerMaster Halo MF120 witte ventilator op de achterste uitlaat en bovenkant van de behuizing. De CoolerMaster Masterbox TD500 biedt 2 maal een 3’5 inch harde schijf en daarnaast nog plaats voor 4 maal een 2,5 inch harde schijf of solid state schijf. Het voorpaneel is er op gericht maximale luchtverplaatsing mogelijk te maken, en de ventilatorren extra goed te laten zien ook. Het plaatsen van addressable RGB ventilatorren zullen de show helemaal compleet maken. Je kan 2 maal een 140 millimeter ventilator aan de voorkant plaatsen, of 3 maal een 120 millimeter ventilator; bovenaan de behuizing kan je 3 ventilatoren kwijt, het is krapjes, dat wel. Hierbij moet je wel rekening houden dat je geen derde ventilator kan plaatsen als je voorin een radiator plaats met push-pull configuratie. Het zijpaneel is tempered glass met diamante uitsnijdingen zoals CoolerMaster het zelf noemt. De behuizing word geleverd met simpele 120 millimeter witte sickleflow ventilatorren die wij niet zullen gebruiken in deze build, deze zijn standaard voorin gemonteerd.
Omdat de zijkant van de voeding zichtbaar is gemaakt dankzij een uitsnijding in de PSU-shroud voelde we ons om te beginnen verplicht een voeding neer te leggen dat uitstekend bij het design zou aansluiten, een CoolerMaster MWE hadden we geen goede balans gevonden in combinatie met de higher-end onderdelen. De witte V850 voeding van CoolerMaster is een wat meer luxere powersupply met het gouden efficiëntie certificaat & japanse capacitors, het is een uitstekende match geworden. Een Silencio FP ventilator zal de voeding zo stil mogelijk laten opereren. We overkillen de powersupply niet, maar we kiezen ook niet voor een budgettief model zoals de MWE series. De witte V850 variant word met witte kabeltjes geleverd, helaas zijn de stekkers op de kabels wel zwart; een extra likje witop de stekkers hadden de kabels perfect aansluitend met het thema gemaakt, in het eindresultaat valt het niet heel erg op.
Tijd voor het moederbord & de processor. AMD heeft kernen & threads afgelopen jaren ontzettend laten toenemen in consumenten processoren, de AMD RYZEN 9 5900X met 12 kernen & 24 threads is een enorme krachtpatser. Als Intel nog steeds de leiding zou hebben, had ik niet durven dromen dat we tegenwoordig een processor met 12 kernen & 24 threads op zeer respectabele kloksnelheden zouden hebben. Alder Lake is nu uit en AMD staat weer het vuur aan de schoenen, maar ik twijfel geen moment dat ze weer zullen terug slaan. De AMD Ryzen 9 5900X heeft een zeer strak prijskaartje, en het meest strakke prijskaartje in de Ryzen 5000 generatie voor het aantal kernen tegenover de prijs. De 5950X hadden we niet gered in het budget, en deze processor word voor een consument ook nog wel erg duur.
De 5900X, een Ryzen 9 processor… Het voelt dan toch een beetje verkeerd om dat te combineren met een B550 moederbord. Een Ryzen 7 zou ik daar nog makkelijk mee combineren, een Ryzen 9… Nee, daarvoor pak ik toch echt een X570. De eerste X570 moederborden die gelanceerd werden kwamen allemaal met een actieve ventilator op de chipset, deze ventilatoren zijn berucht geworden over de feiten dat ze luid zijn, en ik kan mij ook direct een gevoelig punt voor storingen bedenken. De X570 chipset is echter wel ouder geworden in stijl & fabrikanten zijn uiteindelijk met passieve X570 moederborden op de markt gekomen.